Autor: Mateusz Grochowski
Na początek odpowiedzmy sobie na pytanie, co to takiego ta Polska Komisja Akredytacyjna (PKA)? Na stronie internetowej możemy odnaleźć stwierdzenie, iż „PKA jest niezależną instytucją działającą na rzecz zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia”. Tylko co to takiego te zapewnianie i doskonalenie jakości kształcenia? Aby najlepiej zobrazować te działania przeanalizujmy zasady i cel ocen programowych kierunku studiów przeprowadzanych przez zespół oceniający PKA.
Zespół oceniający PKA zazwyczaj składa się z sześciu osób: przewodniczącego, dwóch ekspertów merytorycznych, eksperta pracodawcy, eksperta ds. studenckich oraz sekretarza. Tak stworzona jednostka ma za zadanie wspólnie ocenić dziesięć kryteriów (konstrukcje programu studiów, realizację programu studiów, zasady rekrutacji oraz weryfikację osiągnięcia przez studentów efektów uczenia się, kompetencje i doświadczenie kadry akademickiej, infrastrukturę, współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym, umiędzynarodowienie, wsparcie studentów w procesie uczenia się, publiczny dostęp do informacji, politykę jakości). Praca zespołu opiera się na dokumentach przygotowanych przez pracowników uczelni, materiałach dostępnych na stronach internetowych oraz rozmowach w trakcie spotkań. Ten ostatni element wydaje się kluczowy. Dlaczego? Bo zawiera czynnik ludzki, dzięki któremu możemy dostrzec niedociągnięcia, jak również dobre praktyki, które nie zostały przelane na papier albo zostało to zrobione w nieodpowiedni sposób.
W trakcie dwóch dni wizytacji kierunku, na uczelni odbywa się szereg spotkań, od rozmów z władzami uczelni, przechodząc przez nauczycieli akademickich, pracodawców, a kończąc na studentach. Koncepcją całej oceny jest nie tylko wskazanie elementów, które uczelnia może poprawić, tak aby cały proces studiowania, jak również pracy akademickiej, podnieść na wyższy poziom, ale również wyciągnięcie dobrych praktyk i przekazywanie ich na inne uczelnie w Polsce.
A więc, czy działania Polskiej Komisji Akredytacyjnej możemy zaliczyć do praw studenta? Zdecydowanie tak. Podstawową ideą uczelni jest kształcenie młodych ludzi. I tutaj nie chodzi tylko i wyłącznie o kształcenie kierunkowe, ale o stworzenie osoby „kompletnej”, która świetnie odnajdzie się na rynku zawodowym w kraju i na świecie oraz po prostu w codziennym, zwykłym życiu. Tylko jak ma nam w tym pomóc PKA? Szeroka kompleksowa ocena uczelni pod kątem kierunku, ale również uczelni jako całości przeanalizuje każdą składową życia akademickiego – przez odpowiednie dostosowanie programu studiów do realiów, kadrę akademicką, dostosowanie budynków, zasobów bibliotecznych oraz… kryterium 8.
Kryterium 8 dotyczy wsparcia studentów w uczeniu się, rozwoju społecznym, naukowym lub zawodowym i wejściu na rynek pracy oraz rozwoju i doskonaleniu form wsparcia. W ocenę tego kryterium w szczególności zaangażowany jest ekspert ds. studenckich, który posiada status studenta. Nikt inny, niż student nie będzie znał lepiej aktualnych potrzeb swoich rówieśników. W połączeniu z doświadczeniem innych ekspertów sformułuje ocenę, która realnie odniesie się do sytuacji panującej na danej uczelni. Jakie wskaźniki wchodzą w skład kryterium 8? Na co uwagę zwraca ekspert student? Jeśli mówimy o profilu ogólnoakademickim w pierwszej kolejności zwrócimy uwagę na wsparcie studentów w prowadzeniu działalności naukowej, zaś na kierunku o profilu praktycznym na wsparcie studentów w zakresie przygotowania do prowadzenia działalności zawodowej. Przechodząc dalej to ocena:
- wsparcia studentów w zakresie efektywnego korzystania z oprogramowania stosowanego w kształceniu z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość;
- wsparcia studentów wybitnych np. poprzez organizowanie grantów studenckich;
- uwzględniania różnorodnych form aktywności: sportowych, artystycznych, organizacyjnych, w zakresie przedsiębiorczości;
- dostosowania kształcenia do potrzeb różnych grup studentów (np. stacjonarnych i niestacjonarnych, czynnych i biernych zawodowo, rodziców, czy też osób z niepełnosprawnościami);
- formy oraz ścieżki zgłaszania skarg i wniosków przez studentów;
- działania informacyjne i edukacyjne obejmujące obszar przeciwdziałania wszelkim formom dyskryminacji i przemocy, mobbingu i BHP;
- możliwości otrzymywania stypendium socjalnego, rektora, zapomóg bądź innych nagród;
- kompetencji kadry administracyjnej wspierającej proces uczenia się;
- ewaluacji wcześniej wymienionych wskaźników.
Jak sami widzicie, wizytacja Polskiej Komisji Akredytacyjnej to świetny moment, w którym my studenci możemy coś zmienić na uczelni, mimo że jeszcze dwa miesiące temu wydawało się to nierealne. Nie bójmy się zmian, wszystko co robimy wpływa na nasze kształcenie, a to w przyszłości przełoży się na naszą pracę zawodową.